Największy ze wszystkich spanieli. Charakteryzuje się mocną budową i dużą głową z wyraźnie zaznaczoną kufą. Samiec może mieć pomiędzy 53 a 59 cm i ważyć od 25 do 30 kg, natomiast samica jest o 3 cm niższa i waży od 20 do 26 kg. Ma ciemne i małe oczy o inteligentnym wyrazie. Jasne oczy są wadą. Charakterystycznym elementem budowy jest ogon, często określany mianem „szczurzego". Jest gruby u nasady, natomiast idąc ku końcowi, wyraźnie się zwęża. Rasa posiada bardzo silne kończyny tylne. Sierść tworzą gęste i ścisłe loki o naturalnej oleistości, co ułatwia psu poruszanie się w wodzie. Umaszczenie powinno mieć wątrobiany kolor.

Rasa ma przede wszystkim silny instynkt myśliwski zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem-aportowania ptactwa. Ich atutem jest doskonały węch, co sprawia, że często pracują, jako psy tropiące. Irlandzki spaniel dowodny jest psem o radosnym usposobieniu. Bardzo przyjazny wobec bliskich, natomiast wobec obcych pozostaje bardzo nieufny. Lubi towarzystwo dzieci i chętnie spędza czas na zabawach.   

Irlandzki spaniel dowodny jest polecany tylko doświadczonym właścicielom. Bywa niesforny i uparty. Wymaga odpowiedniej socjalizacji i treningu. Jest to pies, który potrzebuje codziennej dawki ruchu. Uwielbia biegać i aportować. Jego pasją jest pływanie, dlatego z pewnością nie przeoczy żadnej okazji, aby oddać się tej aktywności. Jego ułożenie nie jest jednak proste. Przedstawiciele tej rasy wolno dojrzewają. Wykazują entuzjazm do nauki, ale wymagają delikatnego traktowania. Monotonne ćwiczenia i nieodpowiednie podejście właściciela przynosi efekty odwrotne do zamierzonych. Pielęgnacja psa jest wymagająca, co jest zdeterminowane przez charakterystyczny rodzaj sierści, który ma tendencje do filcowania. Ważne jest czesanie psa przynajmniej raz w tygodniu, a także podcinanie sierści raz na dwa miesiące. Do okrywy włosowej psa przyczepiają się różnego typu rośliny i śmieci, dlatego należy starannie ją przejrzeć i oczyścić.

Irlandzki spaniel dowodny to jedna z nielicznych ras polecanych alergikom, ponieważ praktycznie nie linieje.